Nasıl Yapılır

Bahçe düzenlemede kullanabileceğiniz çeşitli gül fidanı türleri bulunur. Düşünüldüğünün aksine gül fidanı, dayanıklı, bakımı kolay, uzun ömürlü ve aylarca çiçek verdiği için ekonomik bir bitkidir. Herkes gül fidanı büyütebilir, yeter ki fidanın dikileceği çevreye en uygun tür seçilsin. Fidan çeşitleri hakkında verdiğimiz bilgiler sayesinde ihtiyacınıza en uygun fidanı seçebilirsiniz. Her projeye uygun bir gül türü mevcuttur.

Bodur çiçekli çitler için (40 ila 80 cm boyunda) küçük çiçekli demetler halinde açan ve yayılan peyzaj güllerini tercih edin.
Büyük çiçekli çitler için (80 ila 120 cm boyunda) büyük çiçekli çalı güllerini tercih edin.
Duvar veya kameriye kaplamak için (Boyu 2 metreyi aşar) tırmanıcı gülleri seçin.
Saksıya dikim için (Balkon veya teraslar için) saksısı en az 40cm derinliğinde olmak koşuluyla, gül fidanları saksıya dikilebilir.
Ayrı dikim için “Baston Gülleri” tercih edin. Bunlar normal boy, mini boy veya sarkık dallı olmak üzere çeşitlere ayrılır.

Fidan seçimi yaparken dikkat etmeniz gereken bir başka nokta, güllerin, genel türler ve sertifikalı türler olarak ikiye ayrıldığıdır. Sertifikalı türler etikette yer alan Ⓡ, işaretinden ayırt edilebilir. Daha orijinal olan sertifikalı güller, genel türlere göre daha çeşitli renk ve koku seçeneği sunarlar. Yeni üretilen güllerin hepsi sertifikalıdır.

Yedi veren gülleri, normal çiçeklenme mevsiminden sonra da çiçek açmaya devam ederler. Yaygın olarak satılan bu türler, bazı genel türler ve eski kökler dışında, mayıs ayından don zamanına kadar çiçek verirler.

Fidanların sunum şekli mevsime göre değişiklik gösterir.

Ekim’den Mart’a kadar bulunabilen “dikime hazır fidanlar” kökleri torf toprağına sarılı şekilde satılır. Bunlar 3 şekilde olabilir:
1) Fide Lotları: Naylon poşete sarılmış olarak satılır.
2) Genel Türler: Küçük plastik kaplarda satılır.
3) Sertifikalı Türler: 2 litrelik saksılarda satılır.

Nisan’dan Ekim’e kadar bulunabilen “yapraklı fidanlar” yapraklı veya çiçekli olarak satılmak üzere yetiştirilirler. Bu tip fidanlar köklendirilmiş olduğundan dikimi kolaydır.

Not: Tercihen güneş alan veya -bazı türler için- hafif gölgelik bir yer seçin. Güller, her tip toprağa uyum sağlayabilirler. Eğer eski bir gülün yerine dikim yapıyorsanız, yeni fidanın tutması için 40 ile 50 cm derinliğe kadar olan toprağı tamamen değiştirin.

Gül Fidanı Dikimi

1) Dikim yapacağınız yerde, eni, boyu ve derinliği 30 ile 40 cm olan bir çukur açın. Kökler, çukura rahatça sığmalıdır.
2) Hazırladığınız gül fidanı toprağı ve mineral gübre karışımını çukurun dibine yerleştirin.
3) Dikime hazır fidanların (çıplak köklü) kök uçları ve dalları budanmalıdır. Köklerin 1/3ü, dalların ise 20cm’den fazlası budanmalıdır.
4) Dikime hazır fidanların köklerini, taze gübre, killi toprak ve sudan oluşan bulamaca batırın. Bu işlem, fidanın tutmasını kolaylaştıracaktır. Yapraklı fidanları, kök toprağının ıslanması ve köklerin uyanması için suda bekletin.
5) Fidanı, aşı noktası hafif olarak toprak içinde kalacak şekilde yerleştirin.
6) Köklerin tutmasını kolaylaştırmak için toprağı bastırarak sıkıştırın ve bol su verin.
7) İlkbaharda, yabani otların büyümesini önlemek için fidanın dibine, 5cm kalınlığında, çam ağacı kabuğundan bir örtü oluşturun.
8) Sonbaharda, dona karşı korumak için fidanın dibine toprak sürün. Fidanın dibinde ve aşı noktasını örten, yaklaşık 15 cm yüksekliğinde bir toprak yığını oluşturun. Bu yığın, don mevsiminin sonunda kaldırılmalıdır.

Bilmekte yarar var:
Gül türlerinin çoğu kokuludur. Gülleri, güneşli bir yere ve hakim rüzgar yönüne göre dikerek, kokularından daha çok istifade edebilirsiniz.

Fidanların Dikim Aralıkları

Demetler halinde açan güller 30 – 35 cm
Büyük çiçekler açan güller 40 – 45 cm
Peyzaj gülü 50 -100 cm
Tırmanızı güller ise 1 ila 2 metre aralıklarla dikilmelidir.

Gül Fidanının Bakımı

Güllerin bakımı kolaydır. Belli başlı bakım kurallarına uymak suretiyle güllerinizden yıllarca istifade edebilirsiniz.

Sulama ve Gübreleme
Özellikle çiçek açma mevsiminde, gül fidanını, dibinden ve yaprakları ıslatmamaya özen göstererek sulayın. Güller için özel üretilen gübrelerden kullanarak, verimli ve kaliteli çiçek elde edebilirsiniz.

Solan çiçekleri ve yabani dalları budayın
1) Çiçeklenmeyi teşvik etmek ve hastalık riskini azaltmak için ölü veya sağlıksız çiçekleri düzenli olarak budayın.
2) “Yabani Sürgünler” ile ” Genç Sürgünler” birbirine karıştırılmamalıdır. Yabani sürgün, boğazının hemen altından çıkan açık yeşil renkte ve zayıf dallardır ve satın alınan türden farklı yabani bir türe aittirler. Genç sürgünler ise, aşı noktasından çıkan ve aşısı yapılan türe ait, güçlü filizlerdir. Bitkinin gençleşmesini sağlayan bu filizler, dallanmayı teşvik etmek için 30cm’den budanırlar.

Gül Fidanının Budanması

Budama, bitkinin çiçeklenmesini teşvik amacıyla yapılmıştır. Budama sırasında bitkinin dibine yakın yerler fazla seyreltilmemelidir. Aşağıda, her gül türü için uygun temel budama prensiplerini ve etaplarını bulabilirsiniz. Budama işlemi, Mart sonunda, don mevsimi bittikten sonra yapılır.

1) Ölü dalları, zayıf dalları ve diğer dallara sürtünen ince dalları budayın.
2) Bitkinin dışına doğru gelişen, birbirine yakın çaptaki güçlü ince dalları bırakın.
3) Dışa doğru bakan bir tomurcuğun bir kaç milimetre üstünden ve filizlenme yönünde eğim vererek budayın.

Gül kategorilerine göre budama şekilleri
Yukarıdaki temel budama prensiplerinin yanı sıra, aşağıdaki tavsiyelerden de yararlanabilirsiniz.

Demetler halinde açan güller, büyük çiçekli güller ve baston güller için özel budama kuralları:
– Dalın 2/3 ila 3/4 ünü budayın.
– 3 ila 7 dal bırakın; ince dallarda 2 ila 3 filiz, daha güçlü dallarda ise 4 ila 5 filiz bırakabilirsiniz.
– Toprağın ortasını seyreltin.

Peyzaj gülleri için özel budama kuralları:
– 2 ila 3 yıl sonra gençleştirme amaçlı budama.
– Her yıl temizlik amaçlı yumuşak budama.

Tırmanıcı güller için özel budama kuralları:
– Ölü veya çok yaşlı dalları budayın.
– Geriye kalan dalları kafes çitle sabitleyin.
– Dalları, yatay bir şekilde eğerek bağlayın ve uçları budayın.

Sarkık dallı güller için özel budama kuralları:
– Serbestçe büyümelerine izin verin, böylece istenilen katkat görünüm elde edilecektir.
– Diğerlerine göre daha fazla uzadığını düşündüğünüz dalları kısaltabilirsiniz.

Gül Fidanlarının Hastalıklara Karşı Koruma ve Tedavisi

Güller, hastalıklara ve böceklere karşı oldukça dayanıklıdır. Belli başlı birkaç önlem yeterli olacaktır.

Herşeyden önce, gülleri sularken yapraklarını ıslatmamaya özen gösterin. Tedabiye başlarken, hastalıklı dalları kesin. Yapraklanma döneminde yapraklar hasar görebilir. Koruyucu tedavi uygulayarak bu hasarın sınırlı kalmasını sağlamak mümkündür.

Külleme Hastalığı: Oldukça yaygındır. Genç yapraklar üzerinde grimsi beyaz bir toz oluşur.
Siyah Leke Hastalığı: Yaprakların üzerinde iri siyah lekeler oluşmasına neden olur, yapraklar sararır ve kurur.
Pas Hastalığı: Yaprakların alt kısmında pas rengi, hafif kabarık lekeler halinde kendini gösterir.

En iyi hastalıklardan korunma yöntemi, mevsim başında, güller için özel üretilen mantar ilaçlarından uygulanması ve ilk hastalık belirtileri görülür görülmez de ilacın tekrarlanmasıdır.

Gül Fidanlarının Çiçek Bitine Karşı Korunması ve Tedavisi
Çiçek bitleri ilkbaharda ortaya çıkarak genç sürgünlere yerleşirler. Önlem olarak ilkbahar başında, güller için özel üretilen bözek ilacı veya çiçek biti ilacı ile güllerinizi ilaçlayın. Derinlemesine bakım için üç hafta aralıklarla ilaçlama yapın.